انرژی برق به عنوان اصلیترین انرژی در دنیای پیشرفته، مدرن و پرسرعت امروزی شناخته میشود و در تمامی صنایع از تجهیزات الکتریکی متعددی استفاده میشود. برق در کنار مزایا و فواید بسیار زیادی که دارد میتواند خطراتی نیز داشته باشد به همین دلیل مدیریت، محافظت و کنترل تجهیزات برقی از بالاترین اهمیت ممکن برخوردار است. تابلوبرق ها از جمله تجهیزاتی هستند که برای این منظور و جلوگیری از حوادث ناگوار طراحی شده و میتواند تجهیزات برق مختلف موجود در صنایع را کنترل کرده و از آسیب دیدگی آنها جلوگیری کند. در ادامه مطلب به بررسی کامل تابلو برق صنعتی، کاربردها، مزایا و اجزای آن پرداخته خواهد شد.
تابلو برق صنعتی چیست؟
تابلو برق صنعتی در حقیقت به تابلویی گفته میشود که به منظور مدیریت کابل های برق و کنترل انواع تجهیزات برقی در صنایع مختلف به کار میرود. موتورها، پمپها، صفحات گرمایی، دماگیرها، کمپرسورها، اکسترودرها و … در صنایع مختلف استفادههای متعددی داشته و باید به درستی مدیریت و کنترل شوند تا کارایی و راندمان مطلوبی داشته باشند. تابلوهای برق در اصل یک محفظه شیشهای، فلزی یا پلیمری بوده که شامل مجموعهای از سوئیچها، رلهها، فیوزها، مدارهای الکتریکی، نمایشگرها، تقویتکنندهها و دستگاههای اندازهگیری هستند و میتوانند در توزیع و کنترل برق نقش پررنگی داشته باشند.
اجزا و قطعات تابلو برق صنعتی
تابلو های برق صنعت مانند هر وسیله برقی دیگر میتواند از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شود که هر کدام دارای وظایف خاص و منحصربهفردی هستند. از جمله اصلیترین قطعات تابلوبرق صنعتی میتوان به مواردی همچون باکس و بدنه، شینه مسی، فیوز، رله، کلید مینیاتوری، کلید اتوماتیک کامپکت، کلید محافظ جان، کنتاکتور، کلید حرارتی، کلید چنچ اور، تایمر، کلید هوایی، چراغ سیگنال، سیستم ارتینگ، سیستم تهویه و … اشاره کرد.
انواع تابلو برق صنعتی
تابلو های برق صنعتی همانند کابل شبکه و سایر تجهیزات الکتریکی میتوانند بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته بندی شده و از تنوع بالایی برخوردار باشند. به صورت کلی تابلو برق صنعتی میتواند به ۴ دسته اصلی تقسیم شود و هر کدام از آنها نیز زیرمجموعههای مختلفی دارد.
- تابلو برقهای صنعتی توزیع شامل انواع تابلو برق توزیع اصلی (MDP)، تابلو برق توزیع فرعی (DP)، تابلو برق چنج اور (ATS) و تابلو برق توزیع روشنایی (LDP) هستند که هر کدام میتوانند کاربردهای متعددی داشته باشند.
- تابلوهای برق کنترل که میتوانند شامل تابلو برق کنترل دستی، تابلو برق کنترل اتوماتیک و تابلو برق کنترل ترکیبی باشند و نحوه کنترل و مدیریت هر کدام از آنها متفاوت خواهد بود.
- تابلو برق صنعتی قدرت که شامل تابلو برق فشار ضعیف (LV) برای ولتاژ کمتر از ۱۰۰۰ ولت، تابلو برق فشار متوسط (MV) برای ولتاژهای بین ۱۰۰۰ تا ۳۳۰۰۰ ولت و تابلو برق فشار قوی (HV) برای ولتاژهای بیش از ۳۳۰۰۰ ولت هستند.
- تابلو برقهای MCC(Motor Control Center) که به تابلو برق مرکز کنترل موتور معروف بوده؛ و برای کنترل و حفاظت از موتورهای الکتریکی به کار میروند.
فواید و مزایای استفاده از تابلو برق صنعتی
تابلو برق صنعتی به منظور کنترل، مدیریت و محافظت تجهیزات برقی و الکترونیکی استفاده میشود. استفاده از این تابلوها میتواند مزیتها و فواید متعددی داشته باشد که مهمترین آنها به شرح زیر هستند:
- این تابلو ها میتوانند به واسطه از تجهیزات حفاظتی مانند فیوز، رله و کلید اتوماتیک و … از جان افراد در برابر خطرات و شوکهای الکتریکی محافظت کنند.
- این تابلو ها میتوانند از تجهیزات برقی در برابر اضافهبار، تغییرات ولتاژ، خطرات برقی و … محافظت کنند.
- تابلو برق از اتلاف انرژی و نشت مواد خطرناک جلوگیری کرده و به سلامت محیط زیست کمک میکند.
- تابلو برق امکان توزیع و کنترل برق را در سطوح مختلف ولتاژ و جریان، امکان مانیتورینگ و پایش وضعیت تجهیزات الکتریکی و همچنین امکان کنترل از راه دور را از طریق سیستمهای اتوماسیون صنعتی فراهم میکند.
- این تابلوها میتوانند با توزیع و کنترل صحیح برق، راندمان و بهرهوری انرژی را در صنعت افزایش داده و هزینههای تولید را کاهش بدهند.
- طراحی و ساختار این تابلوها بهگونهای است که از دسترسی افراد غیرمجاز به تجهیزات الکتریکی جلوگیری کرده و ایمنی محیط صنعتی را افزایش میدهد.
- این تابلو ها قابلیت ارتقا داشته و میتوان تجهیزات جدیدی به آنها اضافه کرد. همچنین میتوان آنها را متناسب با نیازهای خاص هر صنعت تنظیم نمود.
کاربرد های اصلی تابلو برق صنعتی
تابلو برق صنعتی سیستمی الکترونیکی بوده که به منظور کنترل، مانیتورینگ و حفاظت از دستگاهها، تجهیزات و سیستمهای الکتریکی در صنایع مختلف به کار میرود و از قطعات و اجزای مختلفی همچون موتورها، سنسورها، ترانسها، کلید حرارتی، مقاومتها، کنتاکتور تشکیل شده است. این تابلو ها همچون کابل تخت و سایر تجهیزات الکتریکی میتوانند کاربردهای متعددی داشته باشند. از مهمترین کاربردهای تابلو برق صنعتی میتوان به استفاده از آن در صنعت نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنعت فولاد، صنعت خودرو، صنعت لوازم خانگی، صنعت غذا و دارو، صنعت پلیمر، صنعت برق، صنعت سیمان و … اشاره کرد. در حقیقت هر صنعتی که از تجهیزات صنعتی مختلف استفاده کند به یک یا چند تابلو برق صنعتی برای مدیریت و کنترل تجهیزات و جلوگیری از آسیب و خسارت و افزایش ایمنی نیاز خواهد داشت.
مهمترین نکات خرید تابلو برق صنعتی
تنوع و تعدد بالای تابلو های برق صنعتی باعث میشود که در زمان خرید، چالشهای متعددی برای افراد ایجاد شود. از جمله مهمترین پارامترهای مهم در زمان خرید تابلو برق صنعتی میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- مدل تابلو برق که شامل مدلهای مختلف ایستاده، دیواری، روکار، توکار، جعبهای، رک و … هستند.
- جنس تابلو برق صنعتی (فلزی، پلاستیکی، پلیمری و …)
- حداکثر مقدار ولتاژ و جریان مورد نیاز صنایع
- شرایط محیطی نصب تابلوبرق (داخلی، بیرونی)
- استانداردهای مورد استفاده برای محافظت از تابلوبرق
- ابعاد و اندازههای تابلو برق
- ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مانند مقاومت در برابر رطوبت، گرد و خاک، مواد شیمیایی و …
- طراحی و ساختار تابلو برق و ثابت یا کشویی بودن آن
- امکان توسعه و تطبیقپذیری دستگاه با امکانات جدید در صنایع
- برند و شرکت تولید کننده، استانداردهای تولید، مدت زمان گارانتی، قیمت تابلو برق و …
جمعبندی نهایی
تابلو برق صنعتی دستگاهی است که به منظور مدیریت کابل های برق و کنترل انواع تجهیزات برقی در صنایع مختلف به کار رفته و انواع مختلفی همچون تابلو برق قدرت، تابلو برق توزیع، تابلو برق کنترل و … دارد. این تابلوها باعث افزایش راندمان تجهیزات، کاهش هزینهها، جلوگیری از خسارتها و … میشوند و در تمامی صنایع مورد استفاده خواهند بود.
